Древнейшие государства Восточной Европы
ДГ-2016, 111-123

К поэтике двухчастной саги: точка зрения и композиция «Bjarnar saga hítdælakappa»

Д. С. Глебова

«Норвежское» повествование «Саги о Бьёрне, герое из долины Хит»
(«Bjarnar saga Hítdælakappa») так сильно отличается от «исландского», что
эту сагу долгое время считали странной и неискусно составленной. В ра-
боте сделана попытка пересмотреть сложившееся мнение о саге, предполо-
жив, что она состоит из двух частей, где «норвежская» часть оказывается
введением, а «исландская» – основным повествованием. Переход от одной
части к другой маркируется сменой типа повествовательного сопровожде-
ния, что показывается в статье на примере изменений в репрезентации
субъективности в саге.

Ключевые слова:
родовые саги, структура, точка зрения, субъективность, нарратология, квантитативный метод
Библиография

Глазырина Г.В. Сага об Ингваре Путешественнике: Текст, перевод, коммен-
тарий. М., 2002 (Древнейшие источники по истории Восточной Европы).
Успенский Б.А. Поэтика композиции. СПб., 2000 (первое издание: М., 1970).
Allen R.F. Fire and Iron: Critical Approaches to Njáls saga. Pittsburgh, 1971.
Andersson Th.M. The Icelandic Family Saga: An Analytic Reading. Cambridge,
MA, 1967.
Bjarnar saga Hítdælakappa / Sígurður Nordal, Guðni Jónsson gafu út. Reykjavík,
1938. Bls. 111–211. (ÍF III).
Bjarni Guðnason. Aldur og einkenni Bjarnarsögu Hítdælakappa // Sagnaþing
helgað Jónasi Kristjánssyni sjötugum 10. apríl 1994 / Gísli Sigurðsson et al.
Reykjavík, 1994. Bls. 69–86.
Boer R.C. Bjarnar saga Hítdælakappa. Halle, 1893.
Clover C.J. The Medieval Saga. Ithaca, NY, 1982.
Dronke U. Sem jarlar forðum. The influence of Rígsþyla on two saga episodes //
Speculum Norroenum / Ed. U. Dronke et al. Odense, 1981. P. 56–72.
Finlay A. Interpretation or Over-Interpretation? The Dating of Two
Íslendingasögur // Gripla. 2003. Vol. 14. P. 61–91.
Finlay A. Nið, Adultry and Feud in Bjarnar saga Hítdælakappa // Saga-Book of
the Viking Society. 1990–1993. Vol. 23. P. 158–178.
Finlay A. The Saga of Bjorn, Champion of the Men of Hitardale. Enfield Lock,
2000.
20 На рамку указывает и то, что переходы к точке зрения персонажа убывают и
снова смешиваются с субъективностью повествователя ближе к конечным главам
(главы 29–34) – рамка появляется в начале и в конце повествования.
Genette G. Narrative Discourse: An Essay in Method / Transl. by J. E. Lewin.
Oxford, 1980.
Glebova D. A Case of an Odd Saga. Structure in Bjarnar saga Hítdælakappa.
MA thesis, University of Iceland. Reykjavík, 2017 (http://hdl.handle.
net/1946/27130).
Heinemann F.J. Intertextuality in Bjarnar saga Hítdælakappa // Saga-Book of
the Viking Society. 1990–1993. Vol. 23. P. 419–432.
Lönnroth L. Rhetorical Persuasion in the Sagas // Scandinavian Studies. 1970.
Vol. 42 (2). P. 157–189.
Simon J. A Critical Edition of Bjarnar saga Hítdælakappa. Unpublished
PhD thesis. University of London, 1966. Vol. I–II.
Todorov T. Introduction to Poetics / Transl. by R. Howard. Minneapolis, 1981.
Torfi H. Tulinius. The Prosimetrum Form 2: Verses as Basis for Saga Composition
and Interpretation // Skaldsagas / Ed. R. G. Poole. Berlin; New York, 2001.
Vésteinn Ólason. Dialogues with the Viking Age: Narration and Representation
in the Sagas of Icelanders. Reykjavík, 1998.